Vademecum hydrauliki siłowej. Część 2: Pompy hydrauliczne

​​

Podział pomp można przeprowadzić w zależności od budowy i sposobu tłoczenia oleju. Aby usystematyzować pompy hydrauliczne według ich rodzajów i budowy, należy przede wszystkim zacząć od podziału podstawowego, czyli od rodzaju wytwarzanego strumienia oleju. W takim wypadku możemy wyróżnić pompy o stałej i zmiennej wydajności.

Pompy o stałej wydajności możemy podzielić według budowy na pompy zębate, łopatkowe, tłokowe. Pompy zębate można podzielić na dwa typy: o zazębieniu wewnętrznym i zewnętrznym. Pompy łopatkowe też można podzielić na dwa typy. Podział wynika z umiejscowienia łopatek. W jednym przypadku są one osadzone w wirniku (np. pompa VICKERS), w drugim przypadku – w korpusie (np. pompy ORSTA). Pompy tłokowe można podzielić pod względem budowy na osiowe i promieniowe.

Pompy o zmiennej wydajności to w chwili obecnej głów-nie pompy tłokowe. Można spotkać pompy łopatkowe o zmiennej wydajności. Wśród nich można wyróżnić dwa typy: o stałym i zmiennym kierunku tłoczenia.

BUDOWA I ZASADA DZIAŁANIA POMP ZĘBATYCH

Jak widać na rys. 1., olej przetłaczany jest w przestrzeniach międzyzębowych zębatki napędzającej i pędzonej. Podział między stroną ssania i tłoczenia wyznacza linia przechodząca przez osie obrotu obydwu zębatek. Szczelność uzależniona jest od luzu między zębatkami a korpusem pompy. Korpus widoczny na rysunku zamykają „ósemki” lub, w zależności od budowy, panewki łożyskujące wałki pompy. Wytworzone przez pompę ciśnienie jest doprowadzane do przestrzeni pomiędzy panewki/ósemki a pokrywy boczne pompy, wskutek czego powstaje tam poduszka olejowa dociskająca te elementy do bocznych płaszczyzn zębatek. Powoduje to doszczelnianie pompy w trakcje narastania ciśnienia.

Na rys. 2. pokazana jest zasada działania pompy zębatej o wewnętrznym zazębieniu. Jak widać, ma ona jedną zębatkę o uzębieniu zewnętrznym (nr 2), która napędza zębatkę o uzębieniu wewnętrznym (nr 1). Olej zawarty w przestrzeniach międzyzębowych przepompowywany jest dzięki przegrodzie w kształcie półksiężyca (nr 3). Podział na stronę ssania i tłoczenia wyznacza w tym przypadku linia przechodząca przez oś obrotu zębatki napędowej i środek przegrody. Tak jak w poprzednim przypadku pompa jest doszczelniana przez wytworzenie poduszek olejowych między płaszczyznami zamykającymi z boku przestrzeń roboczą pompy a zewnętrznymi pokrywami korpusu. W obydwu wypadkach łożyskowanie pompy smarowane jest przeciekami z przestrzeni ciśnieniowej pompy, któ...