Jak co roku, dostępnych jest kilka modeli unijnego dofinansowania. Dzięki temu źródła finansowania są usystematyzowane i dużo łatwiej jest przedsiębiorcom znaleźć najlepiej dopasowany do własnych potrzeb typ dotacji. Odpowiednio dopasowany model dotacji europejskich nie tylko uprości procedurę przyznawania środków, ale też sam proces składania wniosków będzie dużo bardziej przejrzysty.
REKLAMA
W przeciwieństwie do lat poprzednich dotacje i dofinansowania unijne w 2023 roku będą w dużo mniejszym stopniu skoncentrowane na szkoleniach i doradztwie. Ciężar finansowania przeniesiono na wspieranie rozwoju mocy wytwórczych Polskich przedsiębiorstw. Dofinansowania unijne dla przedsiębiorców w 2023 roku zaplanowano tak, aby fundusze unijne w maksymalnym stopniu wspierały inwestycje rozwojowe. Poziom dotacji może wynieść od 50% do 80%, a w wyjątkowych sytuacjach przewidziano nawet 100% dofinansowanie.
Kto może skorzystać z dotacji
Tegoroczne dotacje przeznaczona są przede wszystkim dla małych i średnich firm oraz dla dużych przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie całego kraju. O środki mogą się ubiegać te firmy, które chcą wprowadzać na rynek innowacje produktowe lub usługowe oraz przeprowadzić transformację swoich procesów produkcyjnych, tak aby zwiększyć swoją konkurencyjność na rynkach krajowych i międzynarodowych.
W praktyce oznacza to, że przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z dotacji unijnych na zakup maszyn i urządzeń, budowę nowych hal produkcyjnych i magazynowych oraz na transformacje energetyczną przedsiębiorstwa. Innymi słowy, w 2023 roku głównymi kategoriami działań, jakie będą wspierane przez dotacje unijne dla firm w 2023 roku to:
- Wprowadzanie nowych produktów i usług do oferty
- Automatyzacja, mechanizacja, robotyzacja przedsiębiorstw
- Wsparcie eksportu i reklamy przedsiębiorców
- Obniżenie kosztów produkcji i wpływu na środowisko
- Prowadzenie badań nad nowych produktami i usługami
W ramach dotacji unijnych będzie można dofinansować praktycznie wszystkie wydatki związane z wprowadzeniem do oferty firmy nowego produktu lub usługi. Wydatki mogą obejmować zarówno koszty związane z pracami badawczo-rozwojowymi, jak i produkcyjnymi. W praktyce oznacza to, że z dotacji mogą być sfinansować etapy opracowania, testowania i uruchomienia masowej produkcji nowego produktu.
Co więcej, możliwe jest też sfinansowanie wydatków związanych ze zmianą procesów produkcyjnych czy usługowych. Zakres wydatków obejmuje tu m.in. budowę nowych obiektów czy hal produkcyjnych oraz ich wyposażenie w maszyny i urządzenia potrzebne do produkcji. Istotnym czynnikiem mogą się tez okazać dotacje na wsparcie eksportu, w sytuacji gdy przedsiębiorca chce wejść na nowe rynki. Dotacja obejmuje wówczas dofinansowanie działań marketingowych i handlowych np. poprzez udział w targach i misjach gospodarczych, dzięki którym przedsiębiorca ma możliwość nawiązania współpracy z nowymi partnerami handlowymi na nowych rynkach międzynarodowych.
Wsparcie modułowe – ścieżka SMART
Jeśli chodzi o szybkość przyznawania dotacji, to firmy przede wszystkim powinny zwrócić uwagę na wsparcie projektów modułowych finansowanych z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) w ramach tzw. ścieżki SMART. Przedsiębiorca składa tu jeden wniosek o dofinansowanie projektu. Następnie sam określa, jakie moduły chce realizować w ramach dofinansowania z funduszy unijnych. Pamiętać jednak należy, że obowiązkowy zakres projektów dotyczy prac badawczo-rozwojowych lub wdrożenia innowacji, przy czym Duże firmy będą zobligowane do skorzystania obowiązkowo z modułu „Prace B+R”. Pozostałe moduły, w tym infrastruktura B+R, cyfryzacja, zazielenienie przedsiębiorstw, internacjonalizacja oraz ostatni z nich, kompetencje, są dodatkowymi modułami, z których można ale nie trzeba skorzystać.
Uszczegółowiając, w ścieżce SMART moduł badawczo-rozwojowy obejmuje wsparcie, które przeznaczone jest na opracowanie nowych lub istotnie ulepszonych produktów, procesów lub usług. Wnioskodawca może uzyskać finansowanie na wszystkie lub wybrane elementy procesu badawczego, a dofinansowanie może dochodzić do 80%.
Pierwszy konkurs startuje 21 lutego i trwa do 12 kwietnia. Koszty dofinansowania obejmują:
- Wynagrodzenia pracowników B+R
- Amortyzacja/wynajem/leasing aparatury badawczej/licencji
- Koszty zlecenia usług badawczych
- Materiały, surowce do badań i prototypów
- Wynajem powierzchni laboratoryjnej, usługi pomocnicze
- Zarządzanie i administracja projektu
Z kolei z modułu infrastruktura B+R obejmuje finansowanie kosztów inwestycji w aparaturę, sprzęt i inną niezbędną infrastrukturę, która w powiązaniu z agendą badawczą służy do prowadzenia prac B+R na rzecz tworzenia innowacyjnych produktów lub usług. W ramach tego pakietu dofinansować można
- Zakup gruntu, robót i materiałów budowlanych
- Zakup, budowę, rozbudowę bądź adaptację nieruchomości
- Aparaturę B+R i urządzenia niezbędne do prowadzenia badań
- Patenty, licencje, know how , oprogramowanie
W wypadku modułu wdrożenie innowacji, przykładowe koszty to prace przedwdrożeniowe, uzyskanie praw ochrony własności intelektualnej lub ich obronę, zakup maszyn i innych elementów niezbędnych do wdrożenia rozwiązania w działalności przedsiębiorstwa (działania marketingowe, pogłębione badania rynku itp.). Wdrożenie może dotyczyć prac B+R: realizowanych w ramach modułu B+R, realizowanych samodzielnie lub zrealizowanych, zakupionych wcześniej przez przedsiębiorcę.
Moduł kompetencje obejmuje wsparcie na doskonalenie kompetencji pracowników i osób zarządzających. Moduł cyfryzacja dotyczy zaś finansowania usług doradczych, a także inwestycji związanych z automatyzacją i robotyzacją procesów w przedsiębiorstwie zmierzających do transformacji w kierunku Przemysłu 4 0. Z kolei moduł internacjonalizacja dotyczy finansowania wydatków związanych z promocją zagraniczną produktów lub usług przedsiębiorstwa, w tym: komercjalizacji wyników prac B+R za granicą, udziału w międzynarodowych łańcuchach dostaw, promocji na rynkach zagranicznych i uzyskania ochrony praw własności intelektualnej.
Ostatni z modułów, zazielenienie przedsiębiorstw obejmuje wsparcie ekoprojektowania, przeprowadzania ocen środowiskowych i dotyczących cyklu życia produktu oraz wdrożenie płynących z nich rekomendacji. Zawarto tu tez wsparcie inwestycji w ramach zazieleniania przedsiębiorstw, w tym wdrożenie wyników B+R.
Kredyt technologiczny
W pierwszym kwartale wystartuje również konkurs dotacyjny dla małych i średnich przedsiębiorstw pod nazwą „Kredyt technologiczny”. Nabór wniosków rozpoczyna się 23 marca i trwa do 31 maja 2023 roku, a dofinansowanie może dochodzić nawet do 70%. Organizatorem naboru, będzie Bank Gospodarstwa Krajowego. Dotacja ta obejmuje finansowanie w postaci kredytu częściowo refinansowanego i ma być dostępna w bankach współpracujących z BGK. Przy udzielaniu tego kredytu poziom wsparcia zależy od wielkości firmy i lokalizacji inwestycji. Ważne jest również to, iż nie ma tu ustalonej zarówno minimalnej wartości projektu, jak i maksymalnej kwoty dotacji.
Kredyt ten może być przeznaczony na inwestycje polegające na wdrożeniu innowacyjnej technologii opierającej się na wynikach prac B+R (zleconych lub zakupionych) oraz na wdrożenie technologii, która prowadzi do wytworzenia nowych lub udoskonalonych w skali firmy produktów lub usług. Obejmuje on zarówno nowe produkty, nowe usługi, jak i nowe technologie.
Do kosztów kwalifikowanych wliczyć tu można:
- Zakup nieruchomości niezabudowanej lub zabudowanej (ograniczone do 10% kosztów kwalifikowanych)
- Budowę, rozbudowę hali produkcyjnej (możliwe jest ograniczenia wartości)
- Zakup, wytworzenie, a także koszty montażu i uruchomienia nowych środków trwałych (maszyny,
- urządzenia i linie technologiczne)
Zakup używanych środków trwałych, w tym:
- cena nabycia nie przekracza ich wartości rynkowej i jest niższa od ceny podobnych nowych środków trwałych,
- sprzedający złoży oświadczenie określające podmiot, od którego nabył środki trwałe, oraz miejsce i datę ich zakupu,
- w okresie 7 lat poprzedzających datę nabycia środków trwałych ich zakup nie był współfinansowany ze środków unijnych ani z krajowych środków pomocy publicznej lub pomocy de minimis
- Wartości niematerialne i prawne
Niezbędne dokumenty przy ubieganiu się o kredyt na innowacje technologiczne obejmują:
- Promesa kredytowa w wysokości min wartości dotacji, maksymalnie 100 wartości inwestycji,
- Raport z prowadzonych badań (własnych lub zleconych) np testy produktu pokazujące ulepszone parametry, projekt koncepcyjny technologii,
- Minimum dwie oferty na maszyny (z uwzględnieniem najważniejszych parametrów urządzeń, które chcemy kupić),
- Kosztorys inwestorski i projekt hali szkic sytuacyjny (rozmieszczenie pomieszczeń i maszyn, urządzeń),
- oraz uproszczony kosztorys robót budowlanych.
Kredyt ekologiczny
Kolejnym kredytem dostępnym w ramach środków unijnych jest Kredyt ekologiczny. Przeznaczony jest on dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz dla spółek o średniej kapitalizacji, które zatrudniają nie więcej niż 3 tys. pracowników. Przeznaczony on jest na wsparcie przedsiębiorstw w finansowaniu inwestycji mających na celu zwiększenie efektywności energetycznej. Co ważne, kredyt ten pokryje do 70% kosztów kwalifikowanych projektowanego przedsięwzięcia i ma postać premii ekologicznej. Dzięki tej premii, przedsiębiorcy będą mogli pokryć częściową spłatę zaciągniętego kredytu w wysokości do 70% wartości inwestycji. Nabór wniosków staruje 22 sierpnia i trwa do 21 listopada 2023 roku.
Budżet projektu może obejmować:
- Zakup lub wytworzenie środków trwałych, w tym koszty transportu, montażu i uruchomienia;
- Zakup robót i materiałów budowalnych w celu modernizacji, adaptacji budynków, budowli lub ich części w celu poprawy efektywności energetycznej (możliwe ograniczenie wartości w odniesieniu do całkowitej wart. projektu );
- Zakup wartości niematerialnych i prawnych;
- Wydatki ponoszone na usługi doradcze;
- Zakup, instalacja i uruchomienie OZE.
Niezbędne dokumenty to:
- Promesa kredytowa w wysokości min. wartości dotacji, maksymalnie 100% wartości inwestycji.
- Minimum dwie oferty na maszyny (z uwzględnieniem najważniejszych parametrów urządzeń, które chcemy kupić).
- Audyt energetyczny.
Ponadto projekt musi się cechować minimalnym 30% progiem:
- Oszczędności energii w zakresie termomodernizacji budynków, i/lub
- Oszczędności energii w zakresie poprawy efektywności energetycznej przedsiębiorstwa (z wyłączeniem prac związanych z termomodernizacją budynku).
W ramach kredytu ekologicznego możemy zrealizować takie projekty jak np. wymianę lub modernizację dotychczasowych maszyn, urządzeń, linii technologicznych na efektywniejsze energetycznie – przede wszystkim w przypadku wprowadzania bardziej energooszczędnych procesów produkcyjnych w przedsiębiorstwie od procesów stosowanych dotychczas. Oczywiście może być to tez zakup energooszczędnych maszyn, urządzeń, całych linii technologicznych, przede wszystkim w wypadku wprowadzenia na rynek produkt usług, których wykorzystywanie lub świadczenie wiąże się z obniżeniem wykorzystania energii.
W ramach działań ekologicznych sfinansować można również zakup i instalację systemów sterowania mających na celu obniżenie poboru energii (np. systemów zarządzania energią w budynkach czy systemów zarządzania procesami produkcyjnymi skutkującymi zmniejszeniem wykorzystania energii), czy termomodernizację budynków wykorzystywanych w działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, takich jak: hale produkcyjne, magazyny, budynki biurowe, itp
Nasze wydatki, za które uzyskamy premię ekologiczną na spłatę kredytu dotyczyć tez mogą modernizacji systemów wentylacji, klimatyzacji, chłodzenia, oświetlenia pod kątem energooszczędności, wymiana/modernizacja źródeł ciepła, w tym kogeneracja, a także instalacji OZE i urządzeń do magazynowania energii wytworzonej we własnym zakresie ze źródeł odnawialnych. Niemniej, o czym trzeba pamiętać, źródła te mogą być wykorzystane wyłącznie na pokrycie zapotrzebowania energetycznego przedsiębiorstwa.
Konkursy z Krajowego Planu Odbudowy
W ramach planów KPO dofinansowane mogą być m.in. następujące przedsięwzięcia:
- inwestycje na rzecz dywersyfikacji i skracania łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych,
- inwestycje wspierające robotyzację i cyfryzację w firmach.
W pierwszym wypadku inwestycje obejmują:
- Zakup nowych środków transportu (zielony transport);
- Budowy /rozbudowy infrastruktury do składowania i zagospodarowania odpadów, oczyszczalni ścieków, biogazowni oraz instalacji OZE;
- Budowa, rozbudowa budynków niezbędnych do przetwarzania i magazynowania produktów rolnych, spożywczych, rybołówstwa lub akwakultury;
- Zakup i instalacja nowych maszyn i urządzeń do przetwarzania i przechowywania produktów.
Maksymalna wartość dotacji dla mikroprzedsiębiorstw wynieść ma 3 mln zł, dla małych firm to 10 mln zł, a dla średnich przedsiębiorstw 15 mln zł. Poziom dotacji obejmuje do 50% kosztów kwalifikowanych. Termin naboru wniosków przewidziany jest na pierwszą połowę roku.
Jeśli chodzi o inwestycje wspierające robotyzacje i cyfryzację to finansowana będzie:
- cyfryzacja procesów biznesowych,
- przejście na Przemysł 4.0 - robotyzacja technologii operacyjnych,
- wykorzystanie technologii opartych na chmurze i sztucznej inteligencji,
- wdrażanie inteligentnych linii produkcyjnych, budowa inteligentnych fabryk,
- stosowanie nowoczesnych technologii cyfrowych redukujących emisje środowiskowe.
Termin naboru, to również pierwsza połowa 2023 roku.
Ulga rozwojowa
Najbardziej przystępną formą wsparcia firm prowadzących działalność rozwojową i szukających środków na nowe inwestycje wydatki jest ulga rozwojowa. Wydatki na rozwój odlicza się dwukrotnie najpierw jako koszt uzyskania przychodu 100 a następnie odpisując 100 tego samego wydatku od obliczonej już podstawy opodatkowania (w przypadku firm posiadających status CBR wysokość odpisu wynosi 200%)
Z ulgi rozwojowej może skorzystać każde przedsiębiorstwo prowadzące działalność rozwojową niezależnie od rozmiarów i branży, Są to firmy, które m.in.:
- tworzą nowe lub ulepszają swoje produkty, usługi, procesy
- projektują, tworzą i ulepszają maszyny, urządzenia wykorzystywane do produkcji
- doskonalą procesy technologiczne np. celem zwiększenia wydajności produkcji, bądź jej optymalizacji celem zmniejszenia kosztów produkcji
- opracowują nowe receptury, formulacje
- testują i przeprowadzaj próby technologiczne
W ramach ulgi rozwojowej można rozliczyć tzw. wkład własny, tj. tą część wydatków, którą przedsiębiorca pokrył z własnych środków finansowych. Nie jest też wymagana innowacja na poziomie wyższym niż firma. To oznacza w praktyce, że rozwiązanie może być nowością tylko w firmie – nie musisz porównywać się z konkurencją w skali kraju. Do kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi zalicza się:
- Płace i składki pracowników (w tym umowy o dzieło i zlecenie)
- Wydatki na odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej
- Ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne uzyskane od jednostek naukowych
- Nabycie materiałów i surowców
- Odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz WNIP
- Koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego.
Dzięki uldze rozwojowej, za każdy wydany na rozwój przedsiębiorstwa milion złotych można uzyskać do 570 tys. zł oszczędności. Co ważne, ulga rozwojowa jest komplementarna z dotacjami.
