Były Prezes Przedsiębiorstwa Cimat Sp. z o.o.
Odbiorca nowego lub regenerowanego wirnika musi mieć pewność, że po zamontowaniu do maszyny wirnik nie będzie źródłem drgań w trakcie obrotów. Drgania mogą być wymuszone niedopuszczalnie dużym niewyważeniem resztkowym. Niewyważenia nie można zobaczyć i dlatego odbiorca dowie się, że występuje ono na wirniku dopiero po uruchomieniu maszyny.
Zgodnie z normą PN-93/N-01361 wirnik sztywny to wirnik, który utożsamiany jest z masą sztywną, i którego niewyważenie może być skorygowane w dwóch dowolnych płaszczyznach, a proces jego wyważania to operacja polegająca na skorygowaniu rozkładu masy wirnika. Operację tę przeprowadza się, dodając lub ujmując na promieniu korekcji tzw. masę korekcyjną, dla której suma sił odśrodkowych, a więc suma niewyważeń, jest równa lub bliska zeru.
Odbiorca nowego lub regenerowanego wirnika musi mieć pewność, że po zamontowaniu do maszyny wirnik nie będzie źródłem drgań w trakcie obrotów. Drgania mogą być wymuszone niedopuszczalnie dużym niewyważeniem resztkowym. Niewyważenia nie można zobaczyć i dlatego odbiorca dowie się, że występuje ono na wirniku, dopiero po uruchomieniu maszyny.
Zgodnie z normą PN-93/N-01361, wirnik sztywny, to wirnik, który utożsamiany jest z masą sztywną, i którego niewyważenie może być skorygowane w dwóch dowolnych płaszczyznach, zaś proces jego wyważania, to operacja polegająca na skorygowaniu rozkładu masy wirnika. Operację tę przeprowadza się dodając lub ujmując na promieniu korekcji tzw. masę korekcyjną, dla której suma sił odśrodkowych, a więc suma niewyważeń, jest równa bądź bliska zeru.
W sytuacji, kiedy mamy do czynienia z niewyważonym wirnikiem, ten obracając się, usiłuje obracać się wokół swojej środkowej osi masy. Ponieważ łożyska, w których zamontowany jest wirnik ograniczają ten ruch, siła odśrodkowa związana z niewyważeniem sprawia, że wirnik wpada w drgania. Wibracje te powodują nie tylko niepotrzebny hałas, ale również przyczyniają się do przedwczesnego zużycia łożysk. Co gorsza, w skrajnych przypadkach może dojść do rozpadu samego wirnika. Dlatego konieczne jest ograniczenie niewyważenia do akceptowalnego limitu.
Kompensacja jest czynnością technologiczną przybliżającą wskazania niewyważenia do rzeczywistej wartości obciążającej wirnik. Dlatego wyważanie tarczy z użyciem wałka technologicznego lub uchwytu na pionowym wrzecionie bez wykonania kompensacji, jest obarczone ryzykiem błędnej identyfikacji niewyważenia.
Pojęcie niewyważenia odnosi się zarówno do wirnika sztywnego, jak i podatnego giętnie. Na wirniku sztywnym niewyważenie początkowe jest stałe w całym zakresie zmienności prędkości obrotowej. Na wirniku podatnym giętnie jest zmienne i zależy od prędkości obrotowej.
Kompensacja jest czynnością technologiczną przybliżającą wskazania niewyważenia do rzeczywistej wartości obciążającej wirnik. Dlatego wyważanie tarczy z użyciem wałka technologicznego lub uchwytu na pionowym wrzecionie, bez wykonania kompensacji, jest obarczone ryzykiem błędnej identyfikacji niewyważenia.
Dowolny wirnik zabudowany w maszynie wirnikowej, osadzony na łożyskach własnych, porusza się w trakcie obrotów w taki sposób, że dwa punkty znajdujące się na osi wirowania, np. w płaszczyźnie łożysk, wykonują ruchy po elipsach lub okręgach. W celu wyznaczenia trajektorii tego ruchu należy zebrać dwa zestawy danych, pochodzących z pomiarów, prowadzonych na każdym czopie wirnika.
Metody obróbki mechanicznej są ciągle doskonalone. Doświadczenie projektantów i konstruktorów się powiększa wraz z kolejnymi wdrożeniami. Metody montażu elementów wirujących zespołów uwzględniają doświadczenia poprzedników. Dlaczego, wobec powyższego, nie zaginął problem niewyważenia i minimalizacji drgań wirników?
