AI nie stanowi zagrożenia dla miejsc pracy

Zarządzanie i finanse Temat numeru Automatyzacja i robotyzacja

Jednym z głównych problemów przypisywanych sztucznej inteligencji jest to, że w gigan- tycznym tempie będzie likwidować miejsca pracy. W marcu Goldman Sachs poinformował, że sztuczna inteligencja może zastąpić równowartość 300 mln pełnoetatowych miejsc pracy. Raport Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju nie pozostawia wątpliwości co do przyszłości rynku pracy i pracowników w obliczu rozwoju AI. Zgodnie z raportem OECD zagrożenie przejęciem miejsc pracy przez sztuczną inteligencję dotyczy głównie Europy Wschodniej. Na liście wymienionych w nim państw jest także Polska, w której 33,5% stanowisk może zostać przejętych przez sztuczną inteligencję.

Nie potwierdzają tego badania naukowe. Według Ethana Mollicka, profesora nadzwyczajnego na Uniwersytecie Pensylwanii w USA, który bada sztuczną inteligencję i innowacje, „problemy wynikające z automatyzacji skutkują dużym chaosem w początkowym okresie, po czym liczba miejsc pracy w dłuższej perspektywie rośnie”.
Podobne informacje płyną z badania z 2021 r., których współautorką jest Anna Salomons, profesor na Utrecht University School of Economics w Holandii. Wykazały one, że 60% dzisiejszych zawodów nie istniało jeszcze w 1940 r. Industrializacja i automatyzacja doprowadziły do powstania nowych gałęzi przemysłu, od samochodów po komputery, i stworzyły nowe miejsca pracy od kierowców do web desingnerów.
Na razie trudno jest w w stu procentach stwierdzić, czy będziemy mieli do czynienia z podobnym zjawiskiem. Jednak spływające dane pokazują, że wciąż powstają nowe zawody i stanowiska związane z AI, a zatrudnieni na nich pracownicy z powodzeniem rozwijają swoje kariery.

REKLAMA

​​

Skazani na sztuczną inteligencję

Podczas gdy niektórzy pracownicy z zapałem uczą się korzystać z nowej technologii, inni mogą obawiać się rozpoczęcia współpracy ze sztuczną inteligencją. Jednak generatywna AI już jest obecna w miejscu pracy, a eksperci twierdzą, że jej rozpowszechnienie wymusi na pracownikach korzystanie z niej. Ci, którzy się temu nie podporządkują, będą musieli zmienić zawód.
AI będzie miała wpływ głównie na wykonywane zadania, a nie na zawody jako takie. Niektóre zadania będą zautomatyzowane, niektóre zostaną przekształcone dzięki pomocy AI, a niektóre pozostaną bez zmian. Możemy się również spodziewać dużej liczby nowych zadań do wykonania przez ludzi, którzy będą m.in. odpowiedzialni za zapewnienie dokładnego i odpowiedzialnego wykorzystania generatywnych systemów AI. To dlatego organizacje, które zainwestują w szkolenie ludzi do pracy z wykorzystaniem potencjału generatywnej AI, zyskają znaczącą przewagę.
Głównymi zagrożeniami AI dla rynku pracy są pogłębiające się nierówności społeczne i ekonomiczne. Wprowadzenie AI może prowadzić do koncentracji bogactwa i władzy w rękach niewielu przedsiębiorstw i jednostek, które kontrolują zaawansowane technologie. 

Zagrożenia i szanse

Inne zagrożenie to obawy dotyczące etyki i prywatności. 
AI opiera się na analizie ogromnych ilości danych, w tym danych osobowych. Nieodpowiednie ich wykorzystanie lub naruszenia prywatności mogą prowadzić do poważnych konsekwencji dla pracowników i społeczeństwa. Ponadto decyzje podejmowane przez algorytmy AI mogą być pozbawione transparentności i odpowiedzialności, co utrudnia ich monitorowanie.
I wreszcie zagrażać nam może niewłaściwe wyważenie balansu między sztuczną inteligencją a człowiekiem. Jeśli sztuczna inteligencja staje się zbyt dominująca w procesach decyzyjnych i wykonywaniu zadań, istnieje ryzyko utraty kontroli i zdolności do oceny kontekstu społecznego, etycznego i moralnego. Zbyt duże uzależnienie od AI może prowadzić do wykluczenia ludzkiego czynnika z procesów decyzyjnych. 
Kolejna kwestia budząca kontrowersje to ograniczenia, jakie nakładają pracodawcy w kontekście używania AI. Zakazy i ograniczenia nie powinny wypierać edukacji. Pracowników należy szkolić i uświadamiać, jakiego rodzaju zagrożenia czekają na nich w sieci. W tym zakresie ChatGPT stanowi takie samo ryzyko w kontekście bezpieczeństwa danych jak inne narzędzia. Wpisywanie tych samych danych logowania do wielu kont powoduje naturalne ryzyko ich przejęcia i kradzieży. Każdy pracownik współczesnej firmy, niezależnie od branży, powinien przejść odpowiednie szkolenia z tzw. elementarza tworzenia haseł i kont. Podstawowe zasady unikania tych samych adresów mailowych czy stosowania w hasłach własnej daty urodzin, imion dzieci i popełnianie wielu innych oczywistych błędów może ograniczyć ryzyko utraty danych nawet o 90%.
Z drugiej strony mamy pozytywne zjawiska. Sztuczna inteligencja to nie tylko katastroficzna wizja destrukcji rynku pracy, jaki znamy. To również ogromna szansa. AI stworzy nowe miejsca pracy. Nie chodzi tylko o to, że pojawią się role w obszarach związanych z AI, takie jak specjaliści ds. danych, analitycy sztucznej inteligencji, inżynierowie uczenia maszynowego i specjaliści ds. cyfrowej transformacji. Większość znanych zawodów się zmieni, będzie wykonywana w inny sposób. Ludzie będą mogli wykonywać bardziej złożone zadania i skupić się na kreatywnych aspektach swoich obowiązków. Daje to miejsce dla rozwoju nowych pomysłów, rozwiązywania skomplikowanych problemów i generowania innowacji.
Kolejną korzyścią jest zwiększenie efektywności i innowacyjności – dzięki zdolnościom sztucznej inteligencji do analizowania dużych zbiorów danych i podejmowania precyzyjnych decyzji procesy biznesowe mogą być optymalizowane i usprawniane. 
Nie bez znaczenia jest też poprawa jakości życia i zapewnienie większego bezpieczeństwa , np. w sektorze medycznym – AI może pomagać w diagnozowaniu chorób, analizie obrazów medycznych i tworzeniu nowych leków. 
Szybki rozwój uczących się maszynowo modeli sztucznej inteligencji wywołał popłoch wśród pracowników. Jednak eksperci uspokajają wszystkich zatrudnionych, którzy obawiają się, że zostaną zastąpieni przez AI. Nowa technologia nie tylko pozytywnie wpłynie na ich codzienną pracę, ale też pomoże rozwinąć umiejętności zawodowe, a nawet poprawić ogólną ekonomię pracy.

Przypisy